Mar 30, 2017

'Singtang gam aw ma suon jel in' chi ka thupi ahi - Manipur CM Biren Singh

Tahsa-Lungsim Kichimatna Siempha Di'n

Times News Network in Manipur Chief Minister N. Biren Singh kungah Manipur mipi - phaijang mite leh singtang mite kal ah tahsa leh lungsim a kichimat louna lientah um pen bang chi'n na zopmat sawm ei chi'a adoh lai un CM in "phaijang mite pen Hindu kana hi ua, reservation ka nei uh. Naga leh Kuki te ahileh Christian ana hi ua, free society ahi uh, tami ginna in kikhenna lientah ana tun a, tuaban ah politiciante'n amau mimal hamphatna ding khuolna in advantage lahna in ana zang tawn tung uhi. Majority community hina dawl ah kipia doh masat ngai in ka mu hi. Cabinet meeting zong hills a tam tah nei hiding a, ka thupi ahileh Hill Dists masuon jel in chi ahi dungjui in state mipite dei-le-ngaite enkai ding in muoldawn lam a tung mun mama ding kahi. Mipite dei-le-ngai kikuppi dingin field work ha bawl ding chi'n ka ministerte zong ha hiljouta" chi'n ana dawnbut hi.


Tu dinmun a i state Cm pu sil peipi dan et in maban pen kum dang solkal sang a singtang lam hing ngaisah zaw ding in lam-et huai hi. A geina chin a ana gen jel - Manipur a khantouna kiguol a um lou a ahileh lemna leh muonna, ki chimatna um ngeilou ding achi in a solkal vision leh mission genkha in kilang hi.

Election lai a ana tangkoupi ma bang un, UNC economic blockade toh kisai bang UNCte deina bang in Okram Ibobi Singh ngaidan hi mawngmawng lou, Senapati ah kihouna va nei thitthet thei ahiman in State solkal leh mipite kal a trust deficit ana um zing pen siemha sawm kia ahidan suhlang mama ahidan muthei in um hi. 

State khat a vaihawm khat in, a gam mipite ka-le-mauna nelsia a gal bawl a abawl laisie kigawmna sangin ki gamlatna lien deudeu dinga, a tawpna ahileh mipite kal a kithei siemlouna leh kituol delna tanpha tungthei sil khat ana hi zing hi. State solkal vaihawm khat ihi leh Imphal sung meimei enlou a tua i CM pu un a genma banga singtang dawn hinanleh Manipur ah, tuana meeting ka va nei thei laisia mipite toh kichimatna lien deudeu ding ahi chi ngaisutna nei ngai mama hi.

Manipur a khantouna kiguol a umtheina ding a a vision hoi mama khat ahileh topographical leh need based development work a et hiding achi in gen-le-sah nei mama ahidan kilang hi. Manipur muol-le-guom umdan ahileh 92% pen singtanggam hi a, 8% ahileh phaijang higiep hi. Hinanleh phaijang ah mising 60% tenga, singtanggam alienzaw ah mising 40% ki teng hi. Tua ahiman in singtanggam leh phaijang a khantouna nna sepna dingin a nna kibang hinanleh budget tuom tuoh bawl ngai ahidan thei chieng mama hi. Singtang gam in bang poimaw, phaijang mite'n bang poimaw chi suikhiet masah a hing umding ahidan a thugen apat in thei khiet thei in um. Tua bang a khantouna nna a'ng septhei gel leh nasa pia kiphat tuompi ding in gingtat huai hi.

Manipur gamgi kepbitna ding toh kisai a a lunggel ana puondoh na ah, Manipur gamgi kepbitma toh kisai kei hinkhuo sang a ka ngai poimaw zaw ahi chi'n ana gen ngei hi. Tuachi ahita leh Manipur apat suotatna ding hamsa pikhat hiding hi. Hinanleh a internview na khat a agenna ah "we can share autonomy within the state" ana chi in gen tampi nei ahidan politics expert te apat ja in um. Manipur sunga um khawm liiliai ding, hinanleh India danbu in hamphatna a'ng piehte zang khawm valiai ding achi utna hiding in gingtat thu gen uhi.

Bang teng hitaleh, tutan chieng a a sil peipi dan pen India Prime Minister Narendra Modi toh hing kibang sim mama a, professional deu leh systematic deu a na sep sawm ahidan i mu chieng in lam-etna pienpi um a, a solkal dengdel dan dinmun thei pum a nna hoi a'ng sep tou jel ding gingtat huai hi.

~ Pupu Zou

No comments:

Post a Comment