Sep 28, 2018

Chinese gi Waa magi Wari macha…….

China haiba lam aduda, Waa (bamboo) makhal ama leiram-e. Hairiba Waa asidagi henna wangba amasung sangba China da atei Oo-waa amata leite hai. Waa asi adukki matik mapangal kanli-haibabu, nungshit phana akanba shitlasu, tuba-tekpa toude. Karigumba nugshit akanba shitpa matamda, Oo-Waa kaya di lairadana, yum phaoba tuba-tekpa yao-ee. Adubu, asuk yamna wangba Waa asi, nungshit akanba shitpa phaobada, tuba-tekpa toudribano haibagi maram ama leirammi. 

Hairiba Waa asi, matol chonglaga, leimai da saphong-rakpa phaobada, matam adukki matik changlammi. Maramdi, leimai da matol thingat-laktri ngeida, Waa asigi Mara (roots) pumba, mapham chana-chana chatlaga, leipak manungda mara phajana tanaba hotnajei. Leipak manungda mara mapung-marei phana chatlaba matung-data, leimaida matol thingkat lak-e. Mara chetna semnaba hotnabada, thabum 9 tagi 12 phaoba changlammi. Hairiba Waa asi ayambana feet 70-100 wang-e hai. Waa aduna, masagi mara taana leipak manungda thabum 9 tagi 12 phaoba changna semjakhiba akanba yumpham amadi ngaklou aduna maram oiraga, akanba nungshit kaya mayoknaba ngamlibani.

Sep 6, 2018

*COLLECTIVE LIVELIHOOD CONCEPT CHITU HUNTA VE AW*

Lamka leh a kimvel a um i khuo neisunte uh ka et chiah a tengmaw lawmlawm ki umlou chilei kijuau lou meithei ahi. A tengthei chia lah a hau zengzung kihi jellou, a hungiep chi theilah hijellou. Tuabang dinmun a hing ihiziah ua i huabu leh i lungsim in bang kibawl leh economic life or multiple livelihood income generation bang lam ah a um thei diai chi ki ngaisun phaban lou hileh kilawm kasa.

I gam i et chienga lah tuabang a multiple livelihood income generate na ding vang mama. Gam le muol chilei lah a neitu mi khat in lianpipi nei jel, a neiloute lah kipattha na ngaizia umlou.

Sapte thupil khat in *make use of available resources* achi dungjui ua, en zong i gam a resource umte bang chi zah ding chi ngaisut ngai kasa.