Mom

Itna tullou toh a’ng it zing
TUNNU NIANGZADIM


Kum 1979, nausen kahi lai un ka it ka Pa uh Phamsa Rev Kamzakhup in ahing na beisan hi. Ka unau teng un nauneen kahi nalai ua, meithai kanu a lungkham, a gentheina leh a hahsatni’n kikuppi thei ding kana um nai sih sih ua, hinanleh lungkelou a kinepna lienpi toh mittui naptui tampi leh a khosa ul sisan bang a luong khawsalou a tunitan chieng itna leh hawmthawna mittoh hing na en zing ka ngaisut chiengin Pasian kung leh ka Nu kungah atate'n nuomthu gen simseng lou baa in ka ki koi uhi.

Ka nu ahileh Pu Khuphau leh Pi Vungzadim’te tanu tum pen ahi. Kum 1944 in Lungshai khuo ah ana piang a, pianpi sanggam pasal 4 leh numei 1 anei hi. Amaute ahileh;
  1. (L) Pu Tutgoulam h/o (L) Pi Chiinkhodon
  2. (L) Pu Tutgoulian (Rev) h/o (L) Pi Vungkhoching
  3. (L) Nu Niangkhochiin w/o (L) Upa T. Chinzakhai
  4. Pu Tuangin h/o Pi Chiinkhodim, Israel
  5. (L) Pu Dongzakap h/o Pi Dongniang leh ama nautum,
  6. Nu Niangzadim w/o (L) Rev. T. Kamzakhup
A Neulai Tanchin

Lungshai khuo a ana piang a hinanleh nausen ahilai in Phulpi khuo, Vangaitang lam ah ana pem ua tuanah kum 4 vel ana teng uhi. Tuazaw in phaijang lam nehsuina ding suina in Damveng kichi tu a Khuongnung leh Tuikham kikal ah kum 1 vel ana teng ua, tuazaw in Daijang kholui (tu a Tuikham khuo hanmual gei) ah 1949 in ana teng lut kia uhi. Ka nu pianna, Ka pu ahileh Pupa tawndan a Siempu hinanleh tuahunlai in Pasian thu ana theita Tuikham khuo ah ana kikhawm jel ua, hinanleh mi nuai a kikhopkhop sang in chi in kikhopna di’n Thawlawm Anbuh susieng tu vel in ana pang theita hi. Tuahunlai in Evangelist Thongluan etkolna nuai ah ana um uhi. Tuahunlai in Pasian thu ana ja in, ana thei nan uleh a pianna pa, Pu Khuphau khu siempu ahiman in kithoina chite bang ana bawl jeljel ua, kithoina sate bang ana ne mun mama hidan hi.

Laisimna Lam

Daijang kholui atenglai un Tuikham Govt School ah lai ana sim a, tua hun lai in Sie Nengkhogin leh Sie Huatzalian'te sangsia in ana pang uhi. Tuana school ah Meitei ham in lai ana zil ua, 'ANI' subah tan ana sim hi. Tua hunlai a lawm-le-guolte skul kai umlou ahiman un, laisiem theitah hinanleh ama zong skul kai sanga lawm-le-guolte bang a lawi-le-bawng ching vel ana thanuom zaw ahiman in skul kai ana sunzawm tasih hi. Angka a khuot chiengin ama ani ahum chidante toh tuotzing nalai mi khat hi.

Pasal neidan

Nungah khangdawng ahilai apat in ka Pa’n Pasian gam nna seppi ding in ana lunggul tahi. Ka nu naupang tah hinanleh ka pa’n ana zawlzawlta ahiman in ka nu’n zong Pasian gam nasep khawmpi dingin ana phasahpi tahi. Ka nu zong Pasian thu ana lunglut ahiman in Pasal ding pen Pasian lam a kipe mi ma achi zieh in a neu lawmngai zong ana taan hial in kappa toh Feb. 15, 1959 in Pasian Dansiengthou in Pastor Khamzalian khut ah kitenna thuchiem ana nei uhi. A pasal Phamsa Rev Kamzakhup pianna nu-le-pa leh a pienpi sanggamte ahileh:

Pu Awnkham leh ka Pi Tongzaniang (Thangsing) tate:
  1. (L) Ni Zenkhoniang w/o (L) Ginkhuo, (Thingkangphai hausate)
  2. (L) Ni Ginzavung w/o (L) Thongzakham (Vajang khuo)
  3. (L) Rev. T. Kamzakhup h/o Niangzadim
  4. Pa T. Ginzalam h/o (L) Niingnem (Zoumunnuam)
  5. Ni Thongzachiin w/o (L) Pauzakhai (Sangaikot)
  6. (L) Pa T. Helzagin - a neulai, singtang mawngawn a shi
  7. (L) Pa T. Dongzachin - tangval lai a si
  8. (L) Ni Chingkhonian @ Chingkang - nungah a si
  9. (L) Pa T. Thangzamang h/o Nu Neikung (Daijang)
  10. (L) Ni Hauzavung w/o Upa T. Kamzathang (Singtam)

Kapa toh akiten uapat ka pa pienna Ka pi ana mualliamta ahiman in kapate unao naupang hon enkol leh ka Pu enkoltu in anapang pei a, naupang tah hinanleh lungpi chingtah mei in aneu alien lungtaina bangin innsung nu mawpuohna ana jou tou peh hi. Gil-a-gaa goutan ta 7 aneizaw un ka pa’n May 3, 1979 in ana sisan ta hi.

Gil-a-ga goutan tate

Kapa toh gil-a-ga goutan ta Pasal 2 leh numei 5 hing na nei uhi.
  1. Niangkhanman w/o B. Chinzalam  - Born 1960
  2. (L) Dimneichiin - Born 1963 (ni 8 dam)
  3. Dimneikim w/o M. Zamkhogin  - Born 1964
  4. (L) Khamzahau - Born 1968
  5. Vungsuanching w/o Ginkholien - Born 1970
  6. Lamneichiin w/o William Francis - Born 1972
  7. Zamlunmang h/o Irene Singson - Born 1977
  8. Haumuanching w/o Mangminlun Suantah - Born 1978 (A tunu it leh a sen apat a umpi)
A min tap, a tute:
  1. Dimzaman d/o Pumkhojan & Ni Nouvung
  2. Dimhoiching d/o Kamzakham & Chiinkhoman
  3. Dimsiamkim d/o B. Chinzalam & Niangkhanman
  4. Dimneiching d/o Rev Liankholal & Huaizaniang
  5. Dimhauching d/o Zamkhogin & Dimneikim
  6. Dimsonniang d/o Ginneithang & Manngailun
  7. Dimsonzou d/o Mangminlun & Haumuanching
Meithai Hinkhuo

A it, a pasal in abeisan nua hinkhuo ahileh hamsa chilou ngal genbe ding um senglou ahidan a gen mangmaw khat ahi. A tate lah innsung a setthei leh kingahna thei ki um nailou, nungah nou leh mawl thitthet a hinkho zang ngen kahinalai man un, Nu-le-Pa dinmun tu pum in hinkhuo ana zang hi. Innsung a etna lamlam hawm hiaihuai mei, a pasal touna, lupna lah hawmta, a lungkhamna khat a kuppi ding chilei lah um talou, hitui-naptui toh hinkho ana zah hun tam mama hi. A kingahna thei sun chi’n Pasian lam nga vevaw in hinkhuo ana zang jel hi.

Ne-le-ta dinmun lah gen a gendan um lou, antang tiin lah dim kingkeng chi um ngei talou, khat a um leh khat ana bei, genthei hinkhuo vang buonnawi pal in ana pal dildel hi. Meithai hinkhuo kichi a dengdel dan dan, bang e khat bawl lelah ana gense di ki tasam lou, a nuote inn ah tai lelah gensiet tang thou, I mailam ah tai leilah bang hituom lou. Inn sung hawm genta lou, hui-le-guo kithuo hun chia innsung tenglah inntung umlou bang a innsung a guotui daw a anatai lele. Tuabang hinkhuo ana manlai in Pasian in lungsiet tuding, ka poimaw chinteng uh a neng a tawng a kana sawhna uh, a’ng peisanta ka nu U, Nu Niangkhochiin leh apasal Upa Chinzakhai'te hingna pia a, a nuolam, ka pute’n naupang school kaite hing na enkol tawn tung uhi. Ka nu'n a laigelna khat ah, "Naupangte sanginn kaina puonsil-niihteen hoilah kiguon joulou, tawka tawke leh kengkoh kise niaunuau toh sanginn kai a akuon u ka etchieng in a nualam uapat ka mittui toh ka kitehni atam zaw ahi zing hi. Adiah in nautum Zamlunmang leh ka tunu it Haumuanching'te puta skul kailaite bang ka nua ngaitua chiengin a puta un ka lungsiettha bang akuong deudeu nalai hi. Pasian in Meithai genthei panpitute phunvua semta hen” chi'n ana gen hi.

Pasian gam nna a thei khamkham a nasepna te:

1. 1984 - Zomi Women Christian Association, Ghq Chairperson.
2. 1990 – 2003 Lamka District a nupawl Chairperson.
3. A bawlthei pen ch’n Chairel Mission field a Biehinn a din masang sie in Anngol in ana thum a, Biehinn ahing din khieh tan Mangpa mai ah a thuchiem ana sem suo zou hi.

4. Shillong Lutheran Church: Mangpa’n ama puijel in a gentheina apat in atate jal in tenna ding a khopi nop mama Shillong mun-te bang va um thei hi. 9th May, 2008 in Shillong Meghalaya a Lutheran hattuom phuna ding in Committee han ding ana chi lai un, Meeting na ding a inn phal ngam koima ana uplou lai in a tanu Lamneichin leh apasal William Das Francis te kungah ana gen a, tuanah Shillong Lutheran Church phukhiet ding in thutanna ana bawl uhi.

Ka nu’n a gendan in, “tuahunlai tah in member paikhawmte tawm kisa seng seng in apatau ua, ken tua hun laitah in Job 5.6 “Na kipatna neu nanleh na ni nukhia lam ah na hing thupi deu deu ding hi” achi thu leh Esther 6:10 na pansan in hanthawnna thu kana gen a, Pasian nasep theina angki lang pei a, ahing subuoi diing a hingpeite member in ahingpang thei mawh ua, adou diing a hing kuonte guolzawlna thumna nei in ahingpang thei uhi” chi’n gen. 

5. Delhi Lutheran Church: Ka nu kammal ma in sim suh kia vai maw “Tualeh tam SLC hattuom kiphu zaw in kei pen Delhi lam a, Pasian guolzawlna tang Delhi a nurse sem ka tunu Naomi Haumuanching leh ka tapa Private company a sem, amautegel kunga um ding in a'nghan ua, tua mun a um ding in kapeita hi. Delhi a ka umlai tah in MELC-Delhi kiphu kum toh a’ng kituoh kia a, keima ngel zong theitawp suo in hattuom naupang mama ahina dinmun ah tahsa lam ah hat zou nawnlou hinanleng nu-le-pa dinmun kana puo a, Founder Pastor Kamsuanlal @ Lalpu – kingahna (zintun leh paikhaina) in kana pang thei hi. Tuahunlai a founder Chairman ka tapa tum Zamlunmang ngel zong a thase pumpum a pang hinanleh hasotna thu ka genpi jel a, Pasian gam leh amipite puihuai ding a deitel na hi theilaisien thaphang lou in pang in chi’n ka hantawh zing hi. Tamte kangaituo ngetngut chieng in kei pen Mangpa’n angdei sih kachi thei sih hi.”

Kum 2010 in shi ding khop in ana damlou hi, hinanleh Pasian in thumna sang ahiman in gingtatloupi'n hing damdoh kia hi. Kum 2011 apat in Pasian in a shi dinglai a'ng damsah kia chi in ka bawl thei sun ama phatna la tungtawn a thugen ding ka hi chi in Delhi khopi sunga eimi hattuom umte leh Lamka khopi sunga hattuom chin teng ah Pasian phatna lasa in kikhawm kawikawi a, tunitan dong in Pasian phatna lasa in ding zing hi.

PASIAN IN THUPINA TANG TA HEN

Laigieltu

T. Zamlunmang Zou @ Pupu Zou

No comments:

Post a Comment