Mar 31, 2011

Ka jan mang, Election mang!

~ T. Zamlunmang Zou

Kum leh kum kilutuo a mang ki chi nei ngei khollou pa’n March 28, 2011 jan in mang khat kana nei kawi tiem tuom hi. Ka khahlaw in ka thei phiel phuol nalai a, tam pen gel doh a hoi ding ahi chi in ka lupna gei a laptop hong pai in ka thei dan dan in ka giel khe lomlom tahi. Tam hun pen jingkal lam nai 5.35 lahvel ana hita hi.

Mang ka nei jan ahileh Zomi lamkaite Delhi khopi a Zo suonte kivaihawmna ding ngai sut a ang zin uh, Delhi mipite’n Zomi/ZRO/ZC sung kivai hawmna lung-awpkaina umte suhchiengna ding a thudohna leh dawnna aki nei nita ahi khel khel hi. Tua nita a thu ka ja teng pi ka imut hagau in a gel gel ata diei vang thei jou ta sing, ahi’n mang hinanleh ta bang mang nei ngeilou kahi ziehin lamdang ka sa dap sim veve hi.

Zomi lamkaite hing zinna san ahileh Dec. 16, 2010 ni’a zahtheilou Khuga Dam en a hing kuon Union Home Minister Pu Chidambaram kunga Zomi Council in Autonomous Tribal State within the state of Manipur chi ngetna lai ana pieh uh deljui a hing zing ahi uhi. Tua hun a zing zinte ahileh Pu LB Sona, Chairman Zomi Council, Pu L. Khamliankhup Zou, Gen. Secy., Zomi Council, Pu K. Guite Adviser ZRO leh Pu K. Moi, Gen. Secy ZEPADA GHQ te a hi uhi.

Ka mang um dan ahileh Lamka ah Zou tribe te guolnop thupitah um ding chi ahiman in Delhi apat ka’ng zin suh hi. Guolnop pen thupitah in kizang zuo zuo a, Zou sunga mi lien mi lal tamtah ten thugenna nei ua, pankhawm ding thu nasatah in gen chiet uhi. Hinanleh tuo nita a athugen uh kana mu dan ahileh tup ki bang khat nei chiet, ahivang a tua atup pen uh koima’n mipi mai a puongdoh lou hi uleh kilawm kasa hi. Pan khawm ding, nampi vaihawmna kal a Zou mi kichita phot in kal suon lou ding chi chiet ua, hinanleh a gen doh nuom mama u khat, a lungtang ua lah dimlet deh deh um in ka thei hi.

Vaiguon zaw in pankhawm ding chia mipi mai a tangkou teng pi a tuom chiet in a’ng leengdoh ta mawh uhi. A kihou zawsam um lou, a ki chibei zaw umlou in a inn chiet uh aki zot doh ta uhi. Kei zong ka lungsim ah tam lamkai haw thugen in tupgu khat nei chiet ahiman ua, tachi ahi ta uh maw chi’n ka tunna in, hei mun tah e zong thei sing ka zuon ta hi.

Lamka ah hun chi khat ki um nalai hen chi’a ka tam sungin sun khat ahileh Lamka khopi sungah train 4 (li) tah hing kitawl lut achi man un a en ding in kava tai ta hi. A mun ka tun in mipi a dim dehtah chiet in train li (4) sungah ana tou ta uhi. Ken zong mi khat kunga tam train te hei lang zuon a tai ding uh e chi’a ka kan leh, ka mi doh pa’n Singngat lang zuon a tai ding ahi chi’n hing dawng hi. Singngat lang a train tungta amah chi’a ka doh kia leh tuomi pa’n Singngat a Election um ding tuona vote khe dinga kuon di mipite peina di’a Manipur govt in train a’ng sawl ahi chi’n hing dawng hi.

Tuatah in kei zong ehei leh chi’n ka tunna mun a tai phei pei in ka thungpi sung aka laptop leh camera ladoh in mawtaw neu khat toh Singngat lang zuon in kana taitou ta vevaw hi. Hun chi khat in hei mun pen tah adiei mah ka thei zaw lou, Muollum khel lah hileh kilawm kasahna mun khat a Sangaikot geeng banga muol-le-muol ki suhtuona mun neu khat ka tung tou ta hi. Tuana baakhat kana khawngai leh hunchi khat in train 4(li) pareng a kizaw, tai hing kidemtou ka gal muta hi. Muol tunga kal tou a ka etleh train tunglah vel a zong mi tuong in husa ngaitah nei in haw chitah in a haw vapuom gam uhi. Hing nai tou tou ahiman un kei zong muolvum apat kum suh in lampi geengna mun tah ah lim kaap di chi dan in kana ngah tahi. Tua lampi geengna mun a’ng tun tah un a tai lut masa ding hing kitu bawl sim ahiman un buoi chitah in ahing buoi ta leilui uhi.

Koi pen tai lut masa ding, koi pen nukhia ding chia akihou lai un, muolvum apat mi a let a lien, khamul sau deu mei, puontuol sil, chiengkhut sau deu khat phut, thunei tua tah mei khat anung a tangval mel hoi leh kilawm tah a kizem hon khat in ahing jui suh uh ki mu chiet a, train a tou teng leh a driver teng in lam dang sa in ki en tou kheu khou hi. A maute kei dinna mun a’ng tun tah un bang thu bangla um ahei chi’n a zietlang a peipa’n hing donga, ken zong tam kot zing a tailut masa ding kitu a buai pielpuol ahi uh chi’n kana hilta hi. Tam thute a ja tah in tuo milien, khamul nei theet thuut pa zong a chiengkhut toh kei kunga hing pei phei in, hichi’n tam train driver te kungah va gen in chi’n hing sawl hi.
I gam sung lampi a hoi lou ban ah a neu toh, train teng ki tailut sah leh mun chin gam chin sietbe ding ahi toh, train teng zong a dim chiet ahilou man in, train 4 a tou mipite train khat a kigawm ding in va gen in, train khat mei mei I lutsuo sah ding ahi chi hi.

Kei zong thupha selou in train driverte kungah tuona mi hingpa’n tam bangin va gen in, ahisih leh koima train pen peisuo sah lou ding kahi uh chi chi’n kava gen ta hi. Train driverte zong hing kihou khawm ua, kei zong alah ua tel ding in hing chiel uhi.

Train khatna pan kei train ahileh khatvei ana tailutsa ahiman in buoina bangma um lou ding ahi, ken a un in povang in kei va taisuo ta vang achi leh, a train nina pa hing ding doh in, na thugen pen adihna hi, ahinlah na tailut masah in mipite’n phattuomna nei lou ua, mipite puoh sangin a gam sung ua a hausatna teng ban uah, a ham phatna mu ding teng uh na train bawlna ah na zang siengta hilou ahiei mah chi’n hing dawng hi. Tuazieh a kei a khatveina hi leng zong keima lutsuo ding kahi hing chita hi. Tuotah in a train thumna driver pa hing kikou doh a, tam bang in hing gen hi. Nou gel khat veina, ni veina thei sing, a lamlien sieltu keima hilou ka hiei mah, kei ka lutsuo sihleh, kei sanga kilawm zaw koi na um lienluon vuai mah chi’n hing gen a tousuh kia ta hi. Tuachi’n a li na pa hing dingdoh a, nouteng sangin kei train taisuo leh manlang zaw van, mipi’n hamphatpi zaw ven, I mipite damna dingin tam mi lienpa kungah bang jatvei ka na tai tung tai chi zong ngaisun unlen, nou teng ana nuokie phot un chi’n hing dawng hi. Tuotah in kei zong ding doh in nouteng a taisuo ding kitu nahi uleh kei va pei vangin tuo mihingpa kungah va hil tavang chi’n ka pawtsan ta hi.
Tuo mihingpa kunga sil umdan ka hil tah chiengin tuo mihingpa zong kingaituo sese lou in a tangval te kungah tamna train li (4) teng nuosawl kia unlen, a’ng lutsuo tei tei a um leh sat chitah in ana sat chil un chi’n thuhilta hi. Tuachi’n Mihing pa’n a nuojuite lah a liendeu adiei mah, a veilam a dingpa kungah nang va pei suh inleh bang chilai pou a tai thei dia mansa I koi pen tam mipite Singngat tan tut ding in va han tan chi’n thu pia hi.

Sawt lou nungin tuona a train hat pen uh hing tai khu tou veng vunga, tuachin tangvalte’n mipite a unpi un train tha pen sungah thun ua, taitum tou ta uhi.

Kei zong tua train thapen nuo jui tou in, ka mawtaw neu toh ka kikhaw tou ta veng vung a, hinanleh amun ka tun ma sangin ka khanglou ta hi.

Tam ka mang ka ngaisut sut leh kum 2011 MLA Election chie ta bang sil, bang a hei khat hing tung ding hileh kilawm kasa hi. Mang I chi zong a tang tung pawl um thei, um thei chite hi vakeu lou, TIR ki thanglai bawn mang kichi ina leithaw uh hisam lou amah maw?

Kei hi tei tei vang I chi uleh pennnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn!

No comments:

Post a Comment