Feb 8, 2017

Zodawn a um Solkal Sanginnte pangkhawm a puothah ngai

Election hing tung jel, MLA kiheng jel, Nampi kuong tawlna ah MLA leh Nampi lamkai UZO lung kituotah a nam khantouna ding tawlkhawm ngiitngiat chi jalouna sawt simta mama hi. Nam khantouna dingin Manipur inpi a mipi sih-le-tang a tou MLA leh nampi kuongtawl, etsahna dingin UZO, ZYO leh ZSP toh kithu ja mat den a nampi kuong tawlkhawm poimaw ta mama hi. Tam bang a i luongkhawm theilou laisie uh collective leh inclusive developmental work chi umthei ngeilou ding a, tua malah salah ah ki tuol ngiem deudeu ding ahiman in ngaisut tham ching sa mama kahi. Zou context in etsahna tamlou pelei ut huai kasa.

Laisimna toh kisai maban a UZO, ZSP leh MLA luongkhawm a panlahna di'a lunggul khen khat ahileh.

Mun dang a poimaw lou ichina hilou in, Zou kuol sunga school piching, a diah in government school umsate puothana di'a poimaw kasah tinten khuo 3 um hi. Tuate ahileh:

Election Galdotna: “Vote for Freedom"

An adequate conception of development must go much beyond the accumulation of wealth without ignoring the importance of economic growth, we must look beyond it (i.e. freedom). 
– Amarty Sen (The perspective of Freedom).

Leitung muntuom tuom a mihing million a sim genthei liangvai simsenglou in kidim hi. Neh ding ann neilou, damlou ki-enkoljoulou, shina manna tuoh, neh-hoijoulou (undernourishment), siamna pilna ziljoulou, sepna neilou leh basic needs dangdangte buchin zoulou adim in um hi. Tuate lah ah eigam(India) zong telpha hi. Atomlam a gen in tabang tasapna Economic Bondage/unfreedom a kikhosa nalailai tam mama china ahi. Gam khenkhat adieh in socialist & communist gamten zawnna doudal leh suh bei diing chiin mimal zalenna botkhie in, gamsunga mipite nei leh lam hausatna kikim a homguol ding in pan ana la uhi.Nanleh ana lawching jou senglou uhi.

Tuabang gam ah vaihomtu/govt thuneina lian mama a, mipi thaneina neu mama hi. Tuami deikhop nailou in agam ua namtuomtuomte political rights sukhietsah in, group/political party khat mai in vaihawmna teng leh thuneina teng tuden a, democracy kichi thumal muda uhi.

Feb 6, 2017

Manipur Election: BJP vs Congress

Mar 4 leh 8 chi'a mipi thutanna thupi tah - 11th Manipur Assembly Election hun nai huaihuai, thu-le-la dang huaihuai, political party chinteng kithing panpan, bang kibawl leh mi nautang lungsim a ki jou in, a vote manpha uh aki tang joudiei chi ngaisutna toh political party lamkaite phe liplep.

Manipur ah regional party tampi um nanleh BJP leh Congress mitsuon in kinei chiet hi. Congress in theitawp suo in BJP mitmawhna gen ua, BJP in zong tuobang ma in Congress mitmawhna gen chitah in gen veve hi.

BJP in tuni'n Kram Ibobi Singh lamkai Congress solkal tungah ngohna khau tah mei - Ibobi vaihawm sung fake encounter zieh a mi nautang mawhna neilou tampi'n shina tuoh ahi chi'n charge-sheet. Tuni'a BJP unit president Kshtrimayum Bhabannanda Singh in booklet a release sungah Ibobi solkal ngohna point 10 tah tuong. Extra judicial killing ban ah, corruption leh adang dang ban ah, WikiLeaks report in Ibobi khu "Mr Ten Percent" chia a chiemte dan tanpha tuong hi.

Feb 2, 2017

Tripartite Talks v/s Pandora Box

Tripartite Talks chipen kihouna pawl thum tel china hi a, Pandora Box ahileh Greek tangthu a a pasien uh 'Zeu' in leitunga numei masa pen di'a ana siam 'Pandora' kunga singkuon khat ana pia, na hong mawngmawng lou di chi'n thu ana pia hi. Numei chitahma thei ut tinten ahiman in ana hong a, ahon tah in hagau gilou, silsia chinteng (evils) leh lungkhamna (miseries) chin teng hing lengdoh a, a lengdoh manlou kinepna (hope) umden chi'n Greek tangthu ah ana kigen hi. 

Gam neunou khat, nam chin tenna Manipur ahileh November 1, 2016 apat in United Naga Council te'n National Highway 2te a economic blockade abawl zieh un phaigam leh tanggam ah hamsatna leh lungkhamna ban ah lungsim ngaisutna gilou tampi mipite kal ah pieng khia hi. 

Feb 1, 2017

BJP in CM Candidate puong leh a hattuom diai?

Manipur election hun ding lah nai mama ta, party tuomtuom in solkal siem jou ding hitaleh a chief minister dinguh koi hiding chi neichiet uh. BJP National General Secretary leh coordinator of Northeastern States Ram Madhav in ningkum July 31 ni'a BJP Manipur Pradesh te State Executive Meeting Imphal a aneina uah Manipur BJP CM Candidate ding puonkhiet in um pei ding chi'n ana gen nanleh tunitan in solkal form jou hita uleh koi in Chief Minister toupha luo ding chi genkhe thei nailou uhi. BJP in candidate mi 31 te min puongkhe ta ua, hinanleh CM Candidate ding pen election result puonkhiet zaw chia ngaisut hipan ding ahidan senior party leader khat in The Economic Times reporter khat kungah ana gen kha ngeita hi.