Jun 30, 2015

6th Schedule ki mu deh gei gei!

Pu PC Lawmkunga, na chitna ngah in mipi a nuoi valte’n bil daw 

Manipur singtangmite’n kum 35 val phunnawina leh kiphinna um thei chinteng toh I na buoipi uh, India phuolpi’n Manipur solkal kungah 6th Scheduled in a huomkha ding mun-le-muol kichien tah guonggal luikhe dingin thupieh bawl ta.

Government of India, Ministry of Home Affairs (North East Division) in May 7, 2015 ni’a “Extension of the Sixth Schedule of the Indian Constitution in the Hill Areas of Manipur,” chi thupi zang a Manipur chief secretary P C Lawmkunga alaithonna ah, undersecretary to the government of India, Manohar N Sukole in nisim 07.04.2001 ni’a Manipur Government in hill districts a Sixth Schedule with local adjustments leh amendments them khat toh koi ding lemsa ahi dan talang a, tua dungjui in Ministry of Home Affairs in zong nisim 21.09.2001 leh 17.10,2001 in Manipur Government kungah 6th Scheduled in a huomkha ding mun-le-muol kichien tah guonggal luikhe dingin thupieh ana bawlta uhi. Am thu ahileh W. Nipamacha Singh lamkaina MSCP solkal vaihawmna leh tuazaw a Koijam Radhabinod lamkaina Samata Party government hun, 2001 lai a thu um ana hita hi.  A laithon in agenna ah, India phuolpi’n laithon ni vei thot nanleh Manipur government in khatvei zong thuhna ana bawllou ahi dan talang a, Manipur government in tam laithonte a thuh kia ngai ahidan zong gen tel in nei hi.

Jun 27, 2015

ZSP Foundation Trust Meritorious Award 2015

ZSP GHQ IN ZSP FOUNDATION TRUST MERITORIOUS AWARD 2015 HAWMNA NEI
Monika Niang It Hoi Tungdim in overall ZSP topper hina la

Lamka, June 27: Zou Sangnaupang Pawlpi GHQ in tuni'n Zogal Memorial Hall, Zoveng ah ZSP Foundation Trust Meritorious Award 2015 hawmna leh career counceling nei. Vaiguon dan ni in kikhen a, session masa ah Dr. Steve Minlun MBBS, Medical Officer incharge, Behiang PHC leh Lunzamung Tungnung MPS, 2nd IRB assistant commandant te'n Career in Medical Science leh Civil Service chi thupi zangin sangnaupang tamkuom tah toh career counceling hun zang ua, second session ah Award hawmna leh zingunte apat thugenna um hi.  

Tam vaiguon ahileh Pu Ginsuanhau, MLA Singngat A/C in chief guest hina toh uap a, Muallum MDC Pi Grace Zamnu leh teltha a um Singngat MDC Pu Hausuanthang leh Sangaikot MDC Pu Pumtulthang te guest of honour in pang ua, Pi Mannuamching MCS, CEO ADCC in Functional President hina toh uap in, Chief Host in Pu Chinlunthang President UZO Ghq pang hi. Tam hun ah ZSP Anthem ana phuo Pu Thongpao, ZLS Official Dr. Lachinkhai, Pu Nehkhojang ban ah UZO Cabinet member leh ZYO lamkai te tel in MZP, KZP, KSO, TKSU ban ah ZSF leh CDSU te'n zong lumtah in uap uhi.

Jun 3, 2015

Khristian Sakhuo zuite khut-le-khut kitu in

Manipur a Christian hing lutna kum 100 valta, Hindu sakhuo kulmut nag am ah I na tengkha ua, hinanleh hamphat huaitah in singtanggam a teng te’n Khristian sakhuo I na jui kha uh. Pasian in a’ng ngansiena, a thu puongja tu ding chi dungjui in hattuom chin in missionary I na sawl khe zeng zung ta uh, I missionary sawl khiet teng uh sim ding hita lei, Manipur sung sangin a pulang a I sawlkhiet tam zaw mei thei hi.

Pupa thuchiin khat in, ‘innguo leh gam guo’ ana chi a um ngei hi. Hoita’n ngaisut lei, I inn veng, gam mial tah tah a umte ngaisah lou in, Manipur pulang ah inei I lam uh sengin missionary tampi I sawl uh, a hoi sih I china vang hi lou, hinanleh ei ma state sunga gammial meipi bang jing lam a tha in gel tha lei a dei huai. Manipur ah hill district tengah Kristian sakhuo a tam zaw I hita, ahita leh singtanggam a umteng in phai jang a gingloute ki beihuan lei bang chituh in gam I la ding uai chi bang ngaisut tham ching kasa hi.

May 23, 2015

ZOGAL (1917-1919 A.D.)

Zo [Zou] galkapte leh Mângkâng gâlkâpte kidoudân tambang ahi

Mângkâng uhpite’n France tuipi gâl (Ist WW) dou dîngin nawthaw thu leh thagum zang in Zo te ahing kaisawm zieh un Zogam zalênna a amaute hing kithuneisah uh chi in Zote’n Mangkângte tung ah gâl ahing bawl uh a Mângkâng gâlkâpte tampi athat uh a abei tadongun adou sawm uh hi. Zogâl lâi a Zo te ana panna munte uh akithei deuteng: -Sugnu, Gotengkot, Hiengtam, Buhsâu, Behieng, Muollum, chite ahi. Zo te vanzah ahileh thalpi, teipi, pumpi, nâmsâu, zouthâu, suongtum, singtun, tangluong, ahi.

Akigêndân in Zo te pên lunglien mama uh ahizieh un, Mângkângte’n vânlêng apat a bomb kahing khiehlu dîng uh ahi, achi chieng un “Na vânlêng uh âhgochieng pou a ka vâtkiehsah dîng uh ahi”. chi in Zo te’n ana dawng uh hi.

May 20, 2015

Aphul letlet din mun ah I ding

Manipur sunga teng nam tuom tuom te ki chimatna pen belpi sunga tui kisuong a sou vazung, a phul khe deh deh toh kibang hi. Mi khat-le-ni hamkhel zieh leh gamtat khelna zieh a nampi/gam bup buoina tung thei ding dinmun a ding zing ihi dan uh tulai thuthangte tungtawn in kiching mama hi.

Meitei society hi in, Naga, Kuki, Zomi, Hmar leh Mizo hitaleh mimal gamtatna pen communal line a leng deh deh in ki um zing hi. I nua ni peisa a helpawl khen khat gamtatna ziehin mipi sousanga, mawhna neilou mi khat in ahinna atan ban ah, bangma thei lou gari tamtam tah ni/thum lam haltum in um man hi.