Mar 31, 2013

FDI: India Innpi buoina

 
 
Khovel a democracy lien pen vaihawmna Innpi matal mawsah Foreign Direct Investment (FDI) kichi bang a talawm a chi simtute'n thei lei khantouna khat hi di dan hi. India innpi winner session kipat chil apat FDI ziehin tunitan vaihawm theilou in buoi zing uhi. Opposition party BJP leh a kaizatamte ban uah, ruling party UPA a tel Samajwadi Party leh Bahujan Samaj Party te’n nautang sukha van man ‘multi-brand retail’ tunga zah ahiding deilou in nuol uhi. Bharatiya Janata Party (BJP) lamkai Sushma Swaraj in agenna ah ‘govt in lou bawlmite a di’a phatuom ding chi nan uleh international experience ah tuo bang FDI ziehin um nailou’ chi. Lalu Prasad in ahileh “BJPte’n hoisa uh, hinanleh kum 2014 election ding galdotna zieh a a nuol uh ahi” chi daih jel. Tam thu ziehin vaihawmna pen kalsuonlou in tawlnga den hi.
 
FDI ahileh gam dang company in gam khat sil pienkhietna (production) ahilou leh sum-meet bawlna (business) toh kisai a a meet kinepna toh sum-le-pai, tha-le-zung senga pan a’ng lahna, ahisihleh a umsa company khat a’ng lei uh ahilou leh a nasepna a’ng kelet beh uh china ahi. FDI kibawlna san ahileh semtute halaw tawm zaw a pieh thei ahiban ah solkal a tax sunglou a tuami gam a kiveina jat tuom tuom direct a bawl thei in um hi. Automatic Route kichi tungtawn in gam dang company te India solkal leh RBI in phalna apieh masat seselou in zong hing lutthei uhi. FDI in a huomkha lou khen khat ahileh Atomic Energy, Lottery Business, Gambling leh Betting, Business of Chit Fund, Nidhi Company leh a dang tampi um veve hi.
 
BJP leh party neu neu ten a deilouna zieh uh ahileh gam dang apat company hing lutta leh, India a company umte sanga hausa zaw ahi dinguh theisa ahi ziehin employment lampi um sunte suhsietna, India market a van man suhsietna hi dinga a mu zieh uh ahi. Susma Swaraj in a gendan abah ngelleh gam dang comanyte’n vanman hing sukiem ding un, India a akiteetpi company te kizuonlou in ama’u ki zuon zaw ding, tua chi’a India companyte’n van man lah sukiem theilou ding ahi chieng ua  ut-le-da a atawp mai uh ngai, tua chia gam dang company te’n advantage lah in van man sangpi in hing khangsah ding uh, a dang umlou ahichia I lei tei tei hing ngai ding” chi’n gen hi.
 
A dinden a gen ding chilei hamsa ahiman in FDI toh ei Manipur bang kizopna a um thei diei? Tam FDI ki zang nanleh tuni, jing ni mama a a gasuo mupei ding hi sam lou hi. Na se;na ding pen hing tam na van, hinanleh hun sau a dingin hoi senglou hileh kilawm zaw hi.
 
Etsahna di’n, Foreign company te hing lut in, I gam leitang a haichi hing chiing ta uleh, ama un a hoina ding zahthei zah maw hing zang va un, a gasuo pen etmai in zong lungtun huoi ding hi. Eilawi ballei a balke khut pi chia hitaleh amahaw balke pen football chia hing pha ding, eihaw khutpi chia balke sanga etla huoi zaw, a man zong hing tawm zaw ding hinalai. Tua chi hitaleh I sum suina, neh suina tanpha sukha tham lou in bei dildel ding hi. Tam etsahna pen sil tungthei tham ahi.

No comments:

Post a Comment