Sep 19, 2019

ZOUMUNNUAM HAUSAPU PAUCHINKHUP GAMTATNA

Kam kelou ding chi'a ka ki ip ip hinanleh sia-le-pha khenthei zet khat gamtatna dinga kilawmlou khop a gamtang, Zoumunnuam hausapu Pauchinkhup in tutung September 7, 2019 ni'a kanu kum 75 a chinna Nuomthututna leh Vangthumsahna ka nei ni ua Zoumunnuam apat ka tu, ka ta, ka sanggam a'ng ngaina a vaiguon hing uapte tunga a thu vihdan ka na zasawnte ka ngaisut chiah naupang huai leh ngol huai kasah ban ah Hausa khat gamtatna dingin zum huai kasa va ngut hi.

Tuani'a vaiguon hing uapte tungah  a khuo apat salam saat a ngaidam ngetna abawl lou ua ahileh Nawsuo leh Hanmual tanpha zahsah lou ding chi'n thutanna ana bawl a, tuazaw in dangka Rs 5000/- tawi a thupha tawina bawl teng ngaidam hiding chi'n thupiehna ana neikia chidan ahi.

Tam bang khosunga gamtatna ka thei a khatveina ahiban ah, koi hausa dangin zong innsung mi ngainat khat vaiguon uap zieh a Nawsuo leh etsan tanpha puong chi kana jakha nailou ban ah, um zong ana umkha dingin ka gingta thei sih hi. Khosung a guta-lata, khamthei-guithei bawl a khuo suminsia khen khat ana ki nawsuo chi vang um kha thamna, ahin api, a pu, ani, anu, a u te vaiguon a uapziah a ki nawsuo leh ki liausah chipen khovel kisiemchil apat apatna hinalai dingin ka gingta hi.

Pauchinkhup kichi khu keisa upazaw in a neizaw zieh in kithupisah nanleh, Innsungthu dawl a Kei, Zamlunmang a dinga ka naupa khat ahisam hi. Ka pa pienna ka Pu Awnkham nuai tite a anaupa Pu Khamgou tupa ahi. Khuo leh tui thu ah ki theisiemlouna umta nanleh vaiguon uapte tanpha tunga action la chipen bang lungsim puo atalawm diai? Mihing lungsim amah, ganhing lungsim? A ngol doh ata amah?

- T Zamlunmang Zou @ Pupu Zou

Sep 10, 2019

Senpan momnou zuo melmu khalou



 ZUOPA MEL MULOU

1. Senpan momnou Zuopa mel mukha lou,
Tuunnu anglai a kilbang ka khang khie;
Zuopa anglai ah khatvei beh bual khalou,
Kumsawt lungtai theilou kana'n kamang,
Sahmel tongkup theilou ka velvel zong,
Kei di'n lunghel kan sang e.

Zuopa'n tuong nei nuosie mun muong theising,
Vangkhuo limlien sausuon daidam ta e;
Tunnnu toh tuonglam sabang kavai maw uh,
Zuopa anglai ah khatvei beh buol leng aw.

2. Zuopa ang a buolte ka en man in,
Lunggu ah luonhi luong la kabang lou;
Ka ka awgin la koima'n hole chilou,
Thuoptu neilou khan khuo liangvai na'ng e;
Kum khuo kihei zel zong ka Zuopa la,
Lai valeng vang chizong lung a gellou.

3. Sienmang iitna saang in hoina lawm e,
Guol toh tangbang kim in aw ahing siem;
Saulim nunnuom ah chiin-le-tuoi senkawi toh,
Tuunnu vang lim lien ah naubang nui in,
Zuopa tung guolzawlna tuibang luong in;
Kei tung azong hing luong e.

La phuo: T Zamlunmang Zou
Lakai bawl: JK Manlun
Lasa: Lammin Lianzo

Jul 7, 2019

Lamka nute kunga ngaidan kupna

Khamthei guithei doudalna ding in numeipawl pawima

Laphuotu khat in 'aw I pianna gam in a zil nawnlou....' achi mabang in I pianna leh i khankhietna,  i ki neisah mama uh i khopi uh Lamka khopi i et chieng in Sodom leh Gomora kigen toh akikhietna bangma um nawnlou hi. Tuibuang apat in Tedim road ing juitou a,  leivuikhu in aki dimta. Lam lian lampam i da kual lele lelah naang niangnuang a ahpul sikuan bangmai in i tate uh khamthei kham in a ning aning ah imuta uhi.

Sun khova lai,  mipi a ja a va lelete mai a zong zum jou nawnlou khop in kot zung kot biangteng ah khamthei guithei bawl in i tate uh ding dimta. Tuate imu chiengun bang lung i gel vuai?  Khopi khat hiven ahi ding mawng hi ichi uai,  ahisihleh i lungsim uh senlai naubang in akap thei sam ei?  Iki ngaitua phat uh hunta hi. 

Tuni'n nang ma sunga piang nata ittah atuachilou meithei,  khopi ahi itenna uh,  etkai a aumlou leh ei ate zong a tuachi maw koima umlou ahi chi i ngaisun kha ngei vuai? 

Thumna toh pangpawl, thugen a pang pawl,  khamthei guithei doudal pawl chi i umlou ua ahileh ki vaigei gawpta ahi. Bang tan khawngai nalai ding i di uai? 

Thupil in,  gamsung siemhoina dingin eima innsung a a'ng kipat ngai ahi achi mabang in,  i gam sung siemhoina dingin eima innsung apat ahing kipat ngai hi. Eima innsung apat ana kipan joulou tampi umta ahiman in i. pankhawm ua i siemphat khawm uh poimaw hi. 

Lamka khopi sungah veng tampi a um. Veng chin ah unit um in, cluster wise ah umkia in,  district level tan ah numei federation khat - khamthei doudal ding mawng in umthei leh i gam sung uh ki siem hoi joukha meithei din gingtat huai hi. Well plan structure umlou a,  i san chiet ua bawl hitalei,  common goal ki achieve tuanlou ding ahiman in phatuom loukha thei hi. 

Kang kupnuam pen tah ahileh i Lamka khopi sungah khamthei doudalna dingin purely non political women federation against drugs chi khat ki siemkhe thei leh chi ngaidan hing kum nuam kahi. Lamka khopi sunga tam bang a'ng pientheina ding a ka ngaisut ahileh solkal tungtawn zong hilou,  Lamka. khopi sunga hattuom umteng kikhaikhawmna Forum in women wing siemkhie henla,  tuami women wing apat in hattuom hqtr chinteng tungtawn in local chin ah unit phukhiet in um suh dimdiam henla,  common goal toh nasep kipan thei leh a lampi a'ng um thei de aw chibang ngaisut na hing piang hi. 

Organogram um didan (Purely for against drugs) 

1. Dist level Denomination Forum
2. Women Wing or Forum at Dist level under DLDF
3. Denomonation Hqtr level women forum (a umsa ngen)
4. Local level women forum

Tambang in Women Federation against Drugs chi common goal khat toh  um dimdiam leh communication channel zong hing hoi di,  well organised effort um thei di,  tualeh 100 per cent free illegal drugs district ing siemkhe thei diuai chinngaidan hing kum hing e. 

Lungdam. 

Pupu Zou
ZOLENGTHE

Jun 4, 2019

DAN-LE-THUPIA KHAU SEMSEM, ANG UMTOU NALAI DI'A KA MUONMAW UM!

Khovel thuthang tuomtuom i sim leh a gam gam ah dan leh thupia (Law and Order) chi tuomtuom, a khau sem leh mimal privacy tanpha phuolsel theilouna ding khop a kingahna hing um panpan ta hi.

America na haw nuom leh lai poimaw chi tuomtuom ban ah na social media username, kum nga peisa a mobile number, email address nazah ban ah, na khulzinna teng zong a chieng deu a na piah ngai, tuaban ah na innkuon sung apat helpawl toh ki zopmatkha chivel a um lezong USA lut thei nawnlou na ding khop a Dan leh Thupiah khausah in umta hi.

Indian Danbupi (constitution) Article 19(1)(a) in India miteng kungah Freedom of Speech and Expression tanvou penanleh India ah a tanvou zang a kinei mi tampi Indian Penal Code Section 124 tungtawn in mat leh jail tanpha lut umta hi. Indian Penal Code Section 124 in, a thu chieng semna dingin English in gen lei, "Whoever, by words, either spoken or written, or by signs, or by visible representation, or otherwise, brings or attempts to bring into hatred or contempt, or excites or attempts to excite disaffection towards the Government established by law in India shall be punished with imprisonment for life." 

May 16, 2019

Interview with Lalminlian Zou, AISSE Manipur Topper

Sangnaupangte'n i bawlkhiel jel khat khu exam kuonchia laisim kipat ahi 
~ Lalminlian Zou, Topper, AISSE Manipur

All India Senior School Certificate Examination (AISSE) 2019 laivuonna guoltungtuonna sangtah hing mu ban ah Manipur state pumpi a topper hina hing tang unaupa Lalminlian Zou kungah Zolengthe leh Zolengthe ngaina tu tengteng in ikipahpina uh etsahna in Kalaisai i sam uh ahi. Lalminlian Zou ahileh St Paul Institute, Churachandpur ah ana kai a, Arts stream ah 483 marks (96.6 percent) mu in Manipur pumpi ah topper in pang hi.

May 14, 2019 ni'n Director of Education, Manipur, Th Kirankumar, Deputy Secretary Manipur, Regina Hongray leh president of CBSE Affiliated Schools' Association, Manipur te telin CBSE Affiliated Schools' Association saina nuai ah Classic Grande mun ah kipahpina ana neijouta uhi. Tam bang a guoltungtuonna hing ngah unaupa houlimpina Zolengthe Adminte'n houlimpina saulou kibawl a, thanuam tah in sim chiet vaile.